سفارش تبلیغ
صبا ویژن

موسسه ی فرهنگ عترت ع

نظر

اسفند / 1386

بررسی رویکردهای عقلی و نقلی به قیام اباعبدالله‌الحسین (ع) / (30)
یک محقق: امام حسین (ع) با قرائت آیه استرجاع، یارانش را بر تسلیم‌شدن به قضای الهی هشدار می‌داد

گروه اندیشه: امام حسین (ع) با قرائت آیه «کُلُّ نَفْسٍ ذَآئِقَةُ الْمَوْتِ وَإِنَّمَا تُوَفَّوْنَ أُجُورَکُمْ...» این باور توحیدی را بارها در پیام‌های خود یادآور شد و اعلام فرمود که وقتی قرار است همه افراد ذائقه موت را بچشند؛ چه بهتر است که آن شهادت در راه خدا باشد.

حجت‌الاسلام و المسلمین عبدالکریم پاک‌نیا، مدرس حوزه علمیه قم

پیش از این دو بخش از گفت‌وگوی خبرنگار سرویس اندیشه و علم خبرگزاری قرآنی ایران (ایکنا) با حجت‌الاسلام «عبدالکریم پاک‌نیا» درباره پیام‌های قرآنی عاشورا تقدیم شد. در این بخش به اهمیت آیات متبلور در واقعه عاشورا اشاره و تاکید شد که این حرکت، استمرار حرکت انبیای الهی است و همچنان بر پایه و غایت هدایت انسان‌ها می‌چرخد. همچنین تاکید شد که قیام مشروع سالار شهیدان به مثابه اتمام حجتی برای آحاد جامعه مسلمان به شمار می‌رود. در این گفت‌وگوها تلاش می‌شود تا از دریچه نورانی آیاتی از قرآن که مورد استفاده ابا عبدالله الحسین (ع) در طول قیام متعالی ایشان قرار گرفته است، به شناختی از روح این قیام دست یابیم.
قسمت پیشین را این‌جا بخوانید

اینک بخش سوم این مصاحبه تقدیم حضور می‌شود.

حجت‌الاسلام «عبدالکریم پاک‌نیا» پس از برشمردن «تسلیم شدن به قضای الهی» به عنوان یکی از ارکان قیام امام حسین (ع) گفت: «عبدالله بن‌عباس» وقتی عزم راسخ امام حسین (ع) را در حرکت از مکه به سوی کوفه مشاهده کرد، بسیار تلاش و اصرار کرد که امام برگردد اما از گفت‌وگوی خود به نتیجه‌ای نرسید. امام حسین (ع) برای آرام کردن او به قرآن تفألی زد و این آیه آمد: «کُلُّ نَفْسٍ ذَآئِقَةُ الْمَوْتِ وَإِنَّمَا تُوَفَّوْنَ أُجُورَکُمْ ...» (هر جاندارى چشنده [طعم] مرگ است و همانا روز رستاخیز پاداش‌هایتان به طور کامل به شما داده مى‏شود).

 شهادت؛ کمال موت
امام حسین (ع) این باور توحیدی را بارها در پیام‌های خود یادآور شد و اعلان فرمود که وقتی قرار است همه افراد ذائقه موت را بچشند؛ چه بهتر که ان شهادت در راه خدا باشد

وی افزود: بعد از آمدن این آیه، امام آیه استرجاع را تلاوت فرمود: «انا لله و انا الیه راجعون» صدق‌الله و رسوله و به ابن عباس تاکید کرد که «بعد از این‌که آیه را هم مشاهده کردی، دیگر اصرار نکن که قضای خدای بزرگ برگشت ندارد»

مولف کتاب «ویژگی‌های امام حسین (ع)» تصریح کرد: امام حسین (ع) این باور توحیدی را بارها در پیام‌های خود یادآور شد و اعلان فرمود که وقتی قرار است همه افراد ذائقه موت را بچشند؛ چه بهتر که ان شهادت در راه خدا باشد، حضرت می‌فرمود: «و ان تکن الابدان للموت انشات/ فقتل امرء بالسیف فی‌الله افضل»؛ هم‌چنین همه نشانه‌ها خبر از سرنوشت سعادت‌مندانه آن حضرت ـ که شهادت در راه خداست ـ می‌داد و این مدال افتخاری بود که خداوند متعال به دوستان برگزیده و خالصش اعطا می‌کند.

نویسنده «آموزه‌های وحی در قصه‌های تربیتی» ادامه داد: هم‌چنانکه در حدیث لوح که امام باقر (ع) از جابر بن عبدالله انصاری نقل شده است که خداوند می‌فرماید: «ای محمد! من تو را بر جمیع پیامبران برتری دادم و وصی تو را بر همه اوصیای پیامبران پیشین فضیلت بخشیدم و تو را به دو سلاله و نوه‌ات حسن و حسین، گرامی داشتم، حسن را بعد از پدرش سرچشمه علم خود گردانیدم و حسین را گنجینه‌دار وحی خود برگزیدم و او را با شهادت گرامی داشتم و زندگی‌اش را به سعادت و نیک‌بختی پایان می‌دهم، او سالار شهیدان راه فضیلت است.»

مولف مقاله ی پیامهای قرآنی عاشورا یکی از تبعات عظیم این حرکت الهی را جدایی حق از باطل یا «فرقان» خواند و خاطرنشان کرد: حضرت سیدالشهدا (ع)در روز سه‌شنبه هشتم ذی الحجه ـ یوم الترویه ـ از مکه خارج شد و به سوی عراق حرکت کرد؛ هنگامی‌که عوامل حکومتی از حرکت امام خبردار شدند، به دسترو «یحیی بن سعید» حاکم مکه، از طرف یزید گروهی مأموریت یافتند تا راه را بر امام ببندند و آن حضرت را از رفتن باز دارند. آنان نیز طبق دستور، جلو کاروان حضرت را گرفتند و گفتند: ای حسین! برگرد به کجا می‌روی؟

 تهمت تفرقه‌افکنی به امام حسین (ع) از سوی جباران و جائران
امام حسین (ع) نیز با استناد به این آیه، جدایی راه خود را که حق است، از راه باطل بنی امیه با قاطعیت تمام بیان داشت و به آنان فهماند که حرکت امام در راستای تفرقه میان امت نیست، بل جداسازی حق از باطل است

«پاک‌نیا» افزود: سالار شهیدان از برگشتن خودداری کرد و به راهش ادامه داد. دو گروه درگیر شدند و به یکدیگر فشار آورند و با تازیانه‌ها هم ریختند. امام با قاطعیت تمام سخن آنان را رد کرد و بدون اعتنا به فشار عوامل حکومتی، به همراه یارانش به راه خود ادامه داد؛ آنان فریاد زدند: «یاحسین! الا تتقی‌الله؟ تخرج من‌الجماعه و تفرق بین هذه‌الامه؟» (ای حسین! از خدا نمی‌ترسی؟ چرا از جماعت جدا می‌شوی و میان امت اسلام اختلاف می‌ا‌ندازی؟).

مولف کتاب «الخصائص الحسینیه » در بیان پاسخ کوبنده و حکمت‌آمیز امام حسین (ع) گفت: امام در پاسخ آنان این آیه شریفه را تلاوت فرمود: «وَإِن کَذَّبُوکَ فَقُل لِّی عَمَلِی وَلَکُمْ عَمَلُکُمْ أَنتُمْ بَرِیئُونَ مِمَّا أَعْمَلُ وَأَنَاْ بَرِیءٌ مِّمَّا تَعْمَلُونَ»، یعنی: «اگر تو را تکذیب کردند، بگو عمل من به من اختصاص دارد و عمل شما به شما اختصاص دارد، شما از آن‌چه من انجام مى‏دهم غیرمسئولید و من از آن‌چه شما انجام نمى‏دهید غیر مسؤولم». خداوند در این آیه به رسول گرامی اسلام طریق مبارزه جدی را با مخالفان آموخت، این اعلام بیزاری ـ که توام با اعتماد و ایمان قاطع به هدف و یقین بود ـ اثر روانی و ویژه در مخالفان داشت و به آنان فهماند که راه پیامبر قطعا حق است و مخالفان معاند فقط با نپذیرفتن حق، خود را از فواید مکتب حق محروم می‌کنند و هرگز نمی‌توانند از نفوذ و پیشرفت راه حق جلوگیری کنند.

«پاک‌نیا» اذعان کرد: امام حسین (ع) نیز با استناد به این آیه، جدایی راه خود را که حق است، از راه باطل بنی امیه با قاطعیت تمام بیان کرد و به آنان فهماند که حرکت امام در راستای تفرقه میان امت نیست، بلکه جداسازی حق از باطل است.

این گفت‌وگو ادامه دارد ... .