سفارش تبلیغ
صبا ویژن

موسسه ی فرهنگ عترت ع

نظر

اسفند / 1386

بررسی رویکردهای عقلی و نقلی به قیام اباعبدالله‌الحسین (ع) / (32)
یک محقق: امام حسین(ع) با قرائت آیه 51 سوره توبه در پاسخ به «ابن مطیع»، اوج توکل را به تصویر کشید

گروه اندیشه: امام حسین(ع) در پاسخ به «عبدالله بن مطیع» که ملتمسانه عرض کرد: تو را به خدا قسم می‌دهم که به کوفه میا! به خدا سوگند اگر به آن‌جا بیایی کشته خواهی شد. آیه «قُل لَّن یُصِیبَنَا إِلاَّ مَا کَتَبَ اللّهُ لَنَا هُوَ مَوْلاَنَا وَعَلَى اللّهِ فَلْیَتَوَکَّلِ الْمُؤْمِنُونَ» را تلاوت فرمود و اوج توکل و خشنودی خویش را در حماسه جاویدان عاشورا نشان داد.

حجت‌الاسلام و المسلمین عبدالکریم پاک‌نیا، مدرس حوزه علمیه قم

پیش از این سه بخش از گفت‌وگوی خبرنگار سرویس اندیشه و علم خبرگزاری قرآنی ایران (ایکنا) با حجت‌الاسلام «عبدالکریم پاک‌نیا» درباره پیام‌های قرآنی عاشورا تقدیم شد. در این گفت‌وگوها تلاش می‌شود تا از دریچه نورانی آیاتی از قرآن که مورد استفاده ابا عبدالله الحسین (ع) در طول قیام متعالی ایشان قرار گرفته است، به شناختی از روح این قیام دست یابیم.

در بخش نخست به اهمیت آیات متبلور در واقعه عاشورا اشاره و تاکید شد که این حرکت، استمرار حرکت انبیای الهی است و همچنان بر پایه و غایت هدایت انسان‌ها می‌چرخد. همچنین تاکید شد که قیام مشروع سالار شهیدان به مثابه اتمام حجتی برای آحاد جامعه مسلمان به شمار می‌رود.

پاک‌نیا «تسلیم شدن به قضای الهی» را به عنوان یکی از ارکان قیام امام حسین (ع) برشمرد و امام حسین (ع) را منادی باوری توحیدی دانست که بارها در پیام‌های خود، اعلان فرمود که وقتی قرار است همه افراد ذائقه موت را بچشند؛ چه بهتر که آن شهادت در راه خدا باشد. «پاک‌نیا» یکی از تبعات عظیم این حرکت الهی را جدایی حق از باطل یا «فرقان» خواند.
قسمت پیشین را این‌جا بخوانید

اینک چهارمین قسمت این گفت‌وگو از خاطرتان می‌گذرد.

 سخن امام در انواع پیشوایان
پیشوا دو نوع است، پیشوایی که به سوی رشد و هدایت فرا می‌خواند و پیشوایی که به ضللالت و گمراهی دعوت می‌کند، هر کس از پیشوای هدایت پیروی کند او را به سوی بهشت می‌برد و هرکس پیشوای ضلالت را اجابت کند، به سوی آتش جهنم رهنمون می‌شود

حجت‌الاسلام «عبدالکریم پاک‌نیا» در بیان اهمیت امامت صالحان گفت: سومین پیشوای اسلام در ادامه حرکت خود و هنگامی که در منزل «ذات عرق» با «بشر بن غالب اسدی» مواجه شد، بعد از گفت‌وگوی مقدماتی، به پرسش‌های وی پاسخ گفت. «بشر بن غالب» از امام حسین (ع) پرسید: ای پسر دختر رسول خدا (ص) این آیه را برایم توضیح بده: «یَوْمَ نَدْعُو کُلَّ أُنَاسٍ بِإِمَامِهِمْ ...» ([یاد کن] روزى را که هر گروهى را با پیشوایشان فرا مى‏خوانیم ...) (اسرا، 71)

مولف کتاب «الخصائص الحسینیه » افزود: امام فرمود: آری ای برادر اسدی! پیشوا دو نوع است، پیشوایی که به سوی رشد و هدایت فرا می‌خواند و پیشوایی که به ضلالت و گمراهی دعوت می‌کند، هر کس از پیشوای هدایت پیروی کند او را به سوی بهشت می‌برد و هرکس پیشوای ضلالت را اجابت کند، به سوی آتش جهنم رهنمون می‌شود.

عبدالکریم پاک‌نیا در ادامه تصریح کرد: امام حسین (ع) آنگاه با تلاوت آیه‌ای دیگر از قرآن کریم به بشر بن غالب توضیح بیشتری داد: و این معنای قول خداوند است که در قرآن کریم فرموده است: «... فَرِیقٌ فِی الْجَنَّةِ وَفَرِیقٌ فِی السَّعِیرِ» (... گروهى در بهشتند و گروهى در آتش) (شوری، 7). این آیه هم که امام در مسیر حرکت تلاوت فرمود، پیام ویژه دیگری برای عموم دارد. حضرت سید الشهدا (ع) به مسئله حساس امامت و رهبری پرداخت و جایگاه والای آن را در زندگی و سرنوشت انسان بیان کرد.

مدرس حوزه علمیه قم در بیان سخنان امام در رابطه با جایگاه امامت اذعان کرد: آن حضرت هشدار داد که افراد هر جامعه ممکن است بر اثر پیروی از رهبر صالح به سوی سعادت و بهشت حرکت کنند یا با پیروی از رهبر ناصالح به قعر جهنم سقوط کنند؛ بنابر این آیه شریفه، مردم باید در انتخاب رهبر و الگو برای خود خیلی حساس و سخت‌گیر باشند؛ به همین لحاظ در روایات اسلامی، ولایت رهبری صالح، رکن پنجم ایمان و در کنار نماز و روزه معرفی شده و حتی پذیرش اعمال نیک، منوط به ولایت و رهبری صالحان قرار داده شده است.

نویسنده کتاب «آموزه‌های وحی در قصه‌های تربیتی» دلدادگی مطلق به خداوند را نیز یکی از عوامل مهم حرکت امام حسین (ع) دانسته و در اشاره به مصادیق آن اظهار کرد: هنگامی‌که امام از ناحیه «بطن الرمه» حرکت می‌کردند، اباعبدالله با «عبدالله بن مطیع» برخورد کرد که از سوی عراق می‌امد، او به امام سلام کرد و عرض کرد: «پدرم فدای شما ای پسر رسول خدا (ع)، چه چیز سبب شده که شما حرم خدا و حرم جدت رسول‌الله را رها کنی و این گونه به سوی صحرا و بیابان‌های عراق قدم بگذاری؟ امام حسین (ع) فرمود: اهل کوفه برایم نامه‌ها نوشته و از من خواسته‌اند که به آنجا بروم. آنان امیدوارند که با رفتن من نشانه‌های حق و ارزش‌های الهی احیا شود و بدعت‌ها از میان برود.

 اوج توکل امام
هر شخصی مکلف به وظیفه‌ای است و ضامن نتیجه نیست؛ چرا که مقدرات در دست خداوند متعال است. انسان‌های متوکل، با همه وجود مقدرات الهی را می‌پذیرند؛ چراکه خداوند به غیر خیر مقدر نمی‌کند. امام حسین (ع) نیز با تلاوت این آیه شریفه از قرآن کریم، اوج توکل و خشنودی خود را در حماسه جاویدان بیان فرمود

وی افزود: «عبدالله بن مطیع» ملتمسانه به امام حسین (ع) عرض کرد: تو را به خدا قسم می‌دهم که به کوفه میا! به خدا سوگند اگر به آن‌جا بیایی؛ قطعا کشته خواهی شد! امام (ع) در این لحظه، این آیه شریفه را تلاوت فرمودند: «قُل لَّن یُصِیبَنَا إِلاَّ مَا کَتَبَ اللّهُ لَنَا هُوَ مَوْلاَنَا وَعَلَى اللّهِ فَلْیَتَوَکَّلِ الْمُؤْمِنُونَ» (بگو جز آنچه خدا براى ما مقرر داشته هرگز به ما نمى‏رسد او سرپرست ماست و مؤمنان باید تنها بر خدا توکل کنند) (توبه، 51).

مدرس حوزه علمیه قم در ادامه اذعان کرد: این آیه نیز آموزه‌هایی مهم دارد؛ از جمله این‌که هر شخصی مکلف به وظیفه‌ای است و ضامن نتیجه نیست؛ چرا که مقدرات در دست خداوند متعال است. انسان‌های متوکل، با همه وجود مقدرات الهی را می‌پذیرند؛ چراکه خداوند به غیر خیر مقدر نمی‌کند. امام حسین (ع) نیز با تلاوت این آیه شریفه از قرآن کریم، اوج توکل و خشنودی خود را در حماسه جاویدان خود بیان فرمود.

این گفت‌وگو ادامه دارد ... .