گروه اندیشه: امام حسین (ع) هنگام حرکت از مدینه و ورود به مکه، آیات 21 و 22 سوره قصص را تلاوت فرمود تا به مردم تفهیم کند که قیام او همچون مواجهه موسی با فرعون، مبارزه حق با باطل است پس باید جبهه حق را بشناسند و از آن دفاع کنند.
|
حجت الاسلام عبدالکریم پاکنیا |
به گزارش خبرگزاری قرآنی ایران (ایکنا)، بررسی واقعه عاشورا و شناخت صحیح آن مسبوق به بررسی زوایای تاریخی، عقلی و نقلی آن است. سرویس اندیشه ایکنا در طول ایام جاری، گفتوگوهای مختلفی را در این زمینه انجام داده و به تدریج منتشر کردهاست. مصاحبه زیر رویکردی قرآنی به این حماسه مقدس به شمار میرود و میکوشد تا آیات قرآنی مورد استفاده امام حسین (ع) را در طول قیام ایشان برشمرده و در حد مقدور واکاوی و تحلیل کند.
«عبدالکریم پاکنیا»، از اساتید حوزه علمیه قم بوده و دارای تألیفات متعددی است. وی بیش از دویست و پنجاه مقاله در مورد اهل بیت ع و قرآن نوشته و کتابهای متعددی را منتشر کرده است که از آن جمله میتوان به «الخصائص النبویه »، « الخصائص الحسینیه ، ویژگیهای امام حسین (ع)»، «کتاب آموزههای وحی در قصههای تربیتی» و «کتاب خاطرات ماندگار از خوبان روزگار» اشاره کرد.
«عبدالکریم پاکنیا» تاکید کرد که نگاهی به سیره و گفتار امامان معصوم نشان میدهد که آن بزرگواران در سراسر زندگی خود توجهی خاص به قرآن و آیات نورانی آن داشتهاند، به طوریکه اهل بیت و قرآن هرگز جدای از هم تصور نشده و نمیشوند.
وی افزود: اساسا مترجمان و مفسران حقیقی قرآن امامان معصوم هستند؛ چنانکه امیر مومنان علی (ع) در خطبه 125 نهجالبلاغه میفرماید: «در این قرآن خطوطی است که در میان جلد پنهان شده است، با زبان سخن نمیگوید و نیازمند مفسر و ترجمان است...»، امام (ع) در ادامه میفرماید: «فنحن احق الناس به: ما اهل بیت برای تفسیر و ترجمان قرآن از همه مردم شایستهتریم.»
مدرس حوزه علمیه قم به جایگاه ویژه سیره و سخنان امام حسین (ع) در عرصه تبیین کلام وحی اشاره کرده و گفت: امام (ع) در روزهای واپسین عمر خویش با آن همه اشتیاقی که برای شهادت در راه خداوند داشت، یک روز دیگر را برای تلاوت و انس با قرآن از دشمن معاند مهلت خواست و فرمود: «خدا میداند که من همواره دوست میدارم که در محضرش نماز بخوانم و قرآن تلاوت کنم و فراوان دعا و استغفار کنم.»
«پاکنیا» افزود: و چه زیبا در شب عاشورا خطبه میخواند و خداوند را برای نعمتهایش حمد و ثنا میگفت و میفرمود: «اللهم انی احمدک عل ان اکرمتنا بالنبوه و علمتنا القران و فقهتنا فی الدین: خداوندا! تو را سپاس میگویم بر اینکه ما را با نبوت جدمان رسول خدا گرامی داشتی و به ما قرآن آموختی و فهم دین عطا کردی»
حرکت امام حسین (ع) از نوع قیامهای پیامبران الهی برای اصلاح جامعه خویش بوده و آن حضرت هم دوامبخش راه انبیاست. حرکت او برای مبارزه با ظلم و ستم، قیام برای خدا و احیای ارزشهای الهی است |
وی قیام امام حسین (ع) را در راستای استمرار حرکت انبیای الهی دانست و اظهار کرد: امام حسین (ع) دو روز مانده به پایان ماه رجب حرکت خویش را از مدینه آغاز کرد و شهر پیامبر را به سوی مکه ترک کرد. امام از حرکت به سوی مکه اهدافی ارجمند داشت که مهمترین آن رساندن پیام انقلاب به امت اسلامی در ایام حج و در اجتماع بزرگ مردم بود، شیخ مفید در «الارشاد» میگوید: امام حسین (ع) در زمان حرکت از مدینه این آیه شریفه را تلاوت میفرمود: «فَخَرَجَ مِنْهَا خَائِفًا یَتَرَقَّبُ قَالَ رَبِّ نَجِّنِی مِنَ الْقَوْمِ الظَّالِمِینَ: موسى ترسان و نگران از آنجا بیرون رفت؛ در حالىکه میگفت پروردگارا مرا از گروه ستمکاران نجات بخش (قصص: 21)»
مدرس حوزه علمیه تصریح کرد: امام وقتی در شب جمعه سوم شعبان سال 60 هـ.ق وارد شهر مکه شد. به محض ورود ایشان این آیه شریفه را قرائت میفرمود: «وَلَمَّا تَوَجَّهَ تِلْقَاء مَدْیَنَ قَالَ عَسَى رَبِّی أَن یَهْدِیَنِی سَوَاء السَّبِیلِ: و چون به سوى [شهر] مدین رو نهاد [با خود] گفت امید است پروردگارم مرا به راه راست هدایت کند (قصص: 22)»
وی در تبیین فلسفه قرائت این آیات توسط امام حسین(ع) گفت: حضرت سیدالشهدا با زمزمه این آیات میخواست به مردم بفهماند که همچنانکه حضرت موسی (ع) در زادگاه خویش از دست طاغوت زمان امنیت نداشت و نمیتوانست ندای توحید و امر به معروف و نهی از منکر کند، من نیز در وطن خویش در محاصره طاغوت و طاغوتیان بودم و امنیت جانی و مالی نداشتم؛ به این لحاظ همانند جناب موسی (ع) زادگاه خود را رها کردم و به دیار دیگری هجرت میکنم، شاید خداوند برایم فرجی حاصل کند و بتوانم در مکه سرزمین وحی، ستم فرعون زمان را افشا کنم و مردم را از انحراف و جنایات یزید آگاه سازم. امیدوارم در این راه، پروردگارم مرا به راه راست هدایت فرماید و ثابت قدم بدارد.
«پاکنیا» همچنین تلاوت این دو آیه مهم را حکایتگر نکتهای مهم دانست و گفت: حرکت امام حسین (ع) از نوع قیامهای پیامبران الهی برای اصلاح جامعه خویش بوده و آن حضرت هم دوامبخش راه انبیاست. حرکت او برای مبارزه با ظلم و ستم، قیام برای خدا و احیای ارزشهای الهی است. امام با این دو آیه به مردم تفهیم کرد که قیام او مواجهه فرعون و موسی و مبارزه حق با باطل است. باید جبهه حق را بشناسند و از آن دفاع کنند.
این گفتوگو ادامه دارد ... . |