ویروس کرونا و درس خداشناسی
یادداشت / محمدمهدی طهرانچی
پیام کرونا برای انسان مدرن / ناتوانی طبیب قرن بیست و یکمی در برابر یک ویروس
.
ما در عرصه فردی و اجتماعی نیازمند تقویت باور توحیدی خود هستیم؛ باید شرک آشکار و پنهان را کنار بگذاریم و این ابتلای واردشده به جهان هستی، تلنگری است که باورهایمان را و در پی آن رفتارهایمان را خدامحور کنیم تا به سعادت برسیم.
به گزارش گروه رسانههای دیگر خبرگزاری آنا، امروز جهان، بله جهان یعنی اکثریت کشورهای این کره خاکی گرفتار یک پاندمی است. کشور ما نیز بهعنوان یکی از کشورهای جهان از شیوع این ویروس در امان نمانده است و اتفاقاً قبل از رشد بیسابقه این ویروس در اروپا یکی از کانونهای جدی آن پس از آسیای شرقی به حساب میرفت و امروز هم اگر آن را جدی نگیریم؛ طوفان این بادی که کاشته شده مسلماً در راه خواهد بود.
در این شیوع گسترده ویروس کرونا و تلفاتی که حادث شد؛ رفتارهای متفاوتی را از مردم شاهدیم و این رفتارها به باورهای هر جامعه مرتبط است و ریشه در باورپذیری مردم آن جامعه در مواجهه با وقایع دارد. بدیهی است مردمی که درگذشت انسانها را با حضور در مراسم تدفین و ختم و شب هفت و دیگر مراسم متوفی احساس میکنند؛ با مردمی درگذشت انسانها را فقط با شنیدن خبر فوت آنها حس میکنند؛ باورپذیریشان نسبت به مرگآور بودن پدیدهها متفاوت است. گروهی که عبادت را فقط و فقط از طریق حضور در اماکن مذهبی دریافتهاند و به عبارتی خدایشان فقط و فقط در کلیسا و مسجد حضور دارد با در دسترسپذیر بودن اماکن مذهبی در هر شرایطی موافق هستند و بستن در این اماکن را مساوی با بستن در ارتباط با خالق هستی و اولیاءالله میدانند.
اما اجازه دهید بررسی موارد بالا را به وقت دیگر بسپاریم و با توجه به چالشهایی که سعی میکند بهطور کاذب جدال علم و دین را در این معرکه کرونایی راه بیندازد از زاویه دیگر به ظهور این پیش آمد در جهان بشری بپردازیم. نسلی که ما با آن مواجهیم، نسلی است که مقهور توسعه علمی و فناورانه مغرب زمین است و دهههاست به یک کمال انگاری در تکیه به علوم و فناوری بهدستآمده توسط بشر امروز رسیده است و نگاه توحیدی آن به خدای ساعتساز تقلیل یافته و خدای او حداکثر خدای یکشنبههای کلیسایی و حلال مشکلات فردی است و خدایش در رفتار اجتماعی شاهد و ناظر نیست و آنچه رفتار اجتماعیاش را میسازد دستاوردهای علمی و فناورانه دهههای اخیرش است.
این انسان باور ندارد که علم بهیکباره اینچنین در آغاز سال 2020 کم بیاورد و مشکل بزرگی در سر راه زندگی عادی و ارتباطات او خلق کند. او عادت ندارد پزشک به او بگوید برای این بیماری ساده درمانی را سراغ ندارد و دارویی هنوز کشف نشده است. او معجزات عجیبی را از علم پزشکی سراغ دارد؛ از پیوند اعضای دیگری به او تا خلق پوست و رگ مصنوعی و دیگر اعضا.
اما حالا چه شده که این طبیب قرن بیست و یکمی تنها به او میگوید در خانه بنشین. بحث بر ناکارآمدی مطلق علم، این فضیلت اعطایی خداوند به بشر نیست. نمیگوییم توصیههای پزشکی را باید کنار گذاشت. ما مفتخر به نگاهی در دین هستیم که توصیه پزشک الزام شرعی میآورد. مسئله چیز دیگری است بحث بر سر شکست باور کمال انگاری علم قرن مدرن و حاکم دانستن آن بر همهچیز است. میگفتند بشر دیروز خداپرست بود چون نادانستههایش از هستی بیشمار بود و خدای را جای این علل مجهول مینشاند و امروز انسان عالم، همهچیز را میداند و بر همهچیز تواناست پس خدای را در حد خدای خالق باید قبول کرد و بشر فعال و توانا بر همهچیز است. آری این ویروس با همه کوچکیاش شبیه همان قدرت ارتباطی اینترنتی، همه جهان را خیلی سریع درنوردید و با خود این پیغام را به
همراه داشت که ای انسان! چه چیز تو را نسبت به پروردگار کریمت مغرور کرده است. «یَا أَیُّهَا الْإِنسَانُ مَا غَرَّک بِرَبِّک الْکرِیمِ» (سوره انفطار آیه 6)
چه این ویروس دستاورد زرادخانه بیولوژیک بشری با هدف نسلکشی باشد که احتمالش میرود و چه در نتیجه خوردن مورچهخوار یا خفاش توسط مردم ووهان چین، هر کدام که باشد کلام حضرت حق را به یاد آوریم که فرمود: «ظَهَرَ الْفَسَادُ فِی الْبَرِّ وَالْبَحْرِ بِمَا کسَبَتْ أَیْدِی النَّاسِ لِیُذِیقَهُم بَعْضَ الَّذِی عَمِلُوا لَعَلَّهُمْ یَرْجِعُونَ» (سوره روم آیه 41) آری این بیماری شایع شده در کل کره خاکی به ما روی تلخ کردارمان را میچشاند و به ما میفهماند که راهی جز بازگشت نداریم به دامان خداوندی که خالق و حاکم بر هستی و حکیم و مهربان و درگذرنده از اعمال زشت ماست.
دستاوردهای بشری را باور داریم اما در حد وسیلهای که خدای بزرگ خود، راه رسیدن به آن را برای ما فراهم آورده است. ما در عرصه فردی و اجتماعی نیازمند تقویت باور توحیدی خود هستیم شرک آشکار و پنهان را باید کنار بگذاریم و این ابتلای وارد شده به جهان هستی، تلنگری است که باورهایمان را و در پی آن رفتارهایمان را خدامحور کنیم تا به سعادت برسیم.
«خداوندا، ای کسی که گره مشکلات و بدیها به دست او گشوده میشود و برونرفت از این مشکلات از او خواسته میشود؛ تو وسیلهسازی. در آنچه پیش آمده که مرا با غم و اندوه درگیر کرده است، تنها تویی راهگشا و دافع شر. ای مهربانترین مهربانها و پرورشدهنده جهانیان.» (برگرفته از دعای هفتم صحیفه سجادیه)